“Η μνήμη της Αφής”

Έκθεση του Γιάννη Μόραλη στην Δημοτική Πινακοθήκη Αγρινίου, 16  Δεκεμβρίου 2022 –  26 Μαρτίου 2023

 

 

«Με τη ζωγραφική προσπαθώ να μαγέψω, να κρατήσω τα πράγματα που κινδυνεύω να χάσω ή που έχασα», δηλώνει σε μια από τις λιγοστές συνεντεύξεις του ο ζωγράφος και δάσκαλος Γιάννης Μόραλης. Και σε κάποιο άλλο απόσπασμα, αναφερόμενος στη μνήμη των αισθήσεων, της όρασης, της ακοής, της όσφρησης και της αφής: «Ακόμα θυμάμαι τη μυρουδιά, που ’χαν αρχίσει να ’ρχονται στην Άρτα οι πρώτοι πρόσφυγες. Βρεμένο πανί, καμένο ξύλο… ξέρω εγώ… κάτι τέτοιο».

Μνήμη και αισθήσεις. Μια έκθεση του κορυφαίου Έλληνα εικαστικού δημιουργού του 20ού αιώνα, αυτή τη φορά αφιερωμένη στη γυναικεία παρουσία. Μια θεματική που ιδιαίτερα τον ενδιέφερε και χαρακτηρίζει το σύνολο του καλλιτεχνικού έργου του, που συνδιοργανώνουν για πρώτη φορά η Δημοτική Πινακοθήκη Αγρινίου και η Εταιρεία Μελέτης, Έρευνας και Προβολής της Νεοελληνικής Τέχνης – Εργαστήριο Γιάννης Μόραλης.

Σχέδια και μελέτες με μολύβι, κάρβουνο, κιμωλίες και μελάνι σε χαρτί,  ολοκληρωμένα έργα με ελαιοχρώματα σε καμβά, τέμπερες, χαρακτικά και διάφορες εφαρμογές που απεικονίζουν κορίτσια στην παιδική και εφηβική ηλικία, νέες γυμνές, αναπαυόμενες, γυναίκες σε καθημερινές ασχολίες και προσωπογραφίες,  μοιάζουν να αναδύονται μέσα από τη μνήμη και το προσωπικό βίωμα, συνθέτοντας το ψηφιδωτό μιας έρευνας ζωής πάνω στη γυναικεία μορφή, την αθωότητα, τον έρωτα και την ωριμότητα.

Οι καμπυλότητες των σωμάτων και των ανατομικών λεπτομερειών, οι στάσεις και τα φυσιογνωμικά τους χαρακτηριστικά, αποδίδονται με ελευθερία και αμεσότητα, αποπνέοντας ωστόσο την τάξη και αρμονία μιας ιδιωτικότητας (privacy), αλλά και μια ασκητική προσήλωση που προκύπτει από τη βαθειά γνώση της ζωγραφικής τεχνικής. Ενταγμένα σε ένα παλλόμενο χρωματικό υπόβαθρο, με τα τονισμένα περιγράμματα και τις σκόπιμες παραμορφώσεις, τα γυναικεία σώματα σταδιακά κατασταλάζουν στο απέριττο και υπαινικτικό σχήμα ή σύμβολο, αποκτούν χαρακτήρα μνημειακό, μέσω μιας «συναισθηματικής προοπτικής», προβαλλόμενα στο άπειρο.

«Ένα μοντέλο  μου πόζαρε πέντε χρόνια, σχεδόν κάθε μέρα. Ήταν κοντούλα. Όταν όμως γδυνόταν, έπαιρνε μνημειακό μέγεθος. Το χρώμα της ήταν σαν φίλντισι», αναφέρει ο ζωγράφος. «Να, σ’ αυτό το ξαπλωμένο γυμνό (Γυµνό, 1939), μίκραινα το κεφάλι και τόνισα τους γλουτούς, γιατί ήθελα να εγγράψω τη σύνθεση σ’ ένα ρόμβο. Αυτή η άποψη μ’ ενδιέφερε πάντοτε. Ήθελα να κρατήσω αυτή την αίσθηση. Τη μνήμη της αφής»

Τάσος Κουτσουρής

Κριτικός τέχνης

 

Liberal.gr «Η μνήμη της αφής» στη ζωγραφική του Μόραλη

Culturenow.gr «Γιάννης Μόραλης. Η μνήμη της αφής»: Έκθεση στη Δημοτική Πινακοθήκη Αγρινίου